oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z vat przy sprzedaży nieruchomości

Tym samym dostawa lokali nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Omawiana dostawa lokali będzie mogła natomiast korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Przy nabyciu lokali spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB3-1.4012.314.2018.3.KO Rezygnacja ze zwolnienia z VAT przy transakcji zbycia nieruchomości zabudowanej. INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Tym samym do ww. transakcji sprzedaży budynku znajdzie zastosowanie zwolnienie z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Ponadto, w oparciu o art. 29a ust. 8 ustawy, również sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowiony jest budynek będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT stosownie do Pismo z dnia 6 listopada 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB3-1.4012.538.2017.1.KO Ustalenie możliwości zastosowania zwolnienia z podatku VAT przy sprzedaży nieruchomości zabudowanych. Zdaniem Wnioskodawcy przy sprzedaży nieruchomości może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, gdyż nieruchomość przed sprzedażą należała do majątku prywatnego Wnioskodawcy, nabywając nieruchomość nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku Site De Rencontre Pour Fan De Manga. Odliczenie VAT od zakupu nieruchomości uzależnione jest od złożenia oświadczenie przed naczelnikiem urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania VAT dla tej transakcji. Jakie skutki może mieć brak zgłoszenia wyboru opodatkowania VAT w terminie? Zgodnie z generalną zasadą prawa podatkowego dostawa budynków, budowli lub ich części podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Jest to regulacja istotna zwłaszcza dla przedsiębiorców, którzy jeśli skorzystają ze zwolnienia z VAT, nie będą później mogli tego VAT w swojej działalności odliczyć. Dlatego, chcąc zachować prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia nieruchomości, muszą przed dniem jej nabycia złożyć razem ze zbywcą oświadczenie przed naczelnikiem urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania VAT dla tej transakcji. Organ odmówił jednemu z przedsiębiorców prawa do takiego odliczenia, podnosząc, że oświadczenia te zostały złożone za późno, bo dzień po zawarciu aktu notarialnego umowy sprzedaży nieruchomości. Ze stanowiskiem fiskusa nie zgodził się sąd, stwierdzając, że przedsiębiorcy złożyli oświadczenie w terminie. Przepis art. 43 ust. 10 ustawy o VAT stanowi, że podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od VAT i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części tym podatkiem, pod warunkiem, że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części: 1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni; 2) złożą przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie VAT dla dostawy tego budynku, budowli lub ich części. Nabycie nieruchomości przez firmę W deklaracji VAT-7 za czerwiec 2018 r. przedsiębiorca wykazał kwotę zwrotu VAT na swoje konto w wysokości ponad 216 tys. zł. Naczelnik urzędu skarbowego przeprowadził u przedsiębiorcy czynności sprawdzające zasadność tego zwrotu. W ich wyniku ustalił, że główną podstawą wnioskowanego przez firmę zwrotu jest koszt nabycia nieruchomości, do jakiego doszło w czerwcu 2018 r. Umowa jej sprzedaży została zawarta w formie aktu notarialnego 19 czerwca 2018 r. Natomiast oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług o wyborze opodatkowania VAT dostawy budynków, budowli lub ich części, przedsiębiorca złożył w urzędzie skarbowym 20 czerwca 2018 r. Transakcja opiewała na kwotę 1 230 tys. zł. Brak zgłoszenia wyboru opodatkowania VAT w terminie W styczniu 2019 r. organ pierwszej instancji, po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, sporządził protokół badania ksiąg podatkowych, w którym stwierdził, że błędnie ujęto w nich przedmiotowe nabycie nieruchomości, jako nabycie z opodatkowaniem VAT. W decyzji z marca 2019 r., po wyeliminowaniu z rejestru VAT zakupów tej transakcji, dokonał zmiany wymiaru należnego firmie zwrotu z wnioskowanych przez nią 216 tys. zł na jedynie 14 tys. zł. Naczelnik urzędu skarbowego stwierdził, że nie dochowała ona warunku określonego w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, nie składając wymaganego w tym przepisie oświadczenia o wyborze opodatkowania VAT dla tej transakcji przed dniem dostawy nieruchomości. Nabycie nieruchomości do działalności opodatkowanej VAT Przedsiębiorca wniósł odwołanie od tej decyzji, ale dyrektor izby administracji skarbowej jako organ odwoławczy potwierdził ustalenia organu pierwszej instancji, informując, że choć prawo do odliczenia VAT jest podstawowym prawem podatnika podatku od towarów i usług, to aby z niego skorzystać, podatnik musi spełnić określone warunki. A w opinii organu w tej sprawie został spełniony tylko jeden z dwóch warunków ustanowionych w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Co ciekawe, dyrektor izby administracji skarbowej stwierdził dodatkowo, że naczelnik urzędu skarbowego, słusznie uznając, iż transakcja dostawy nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT, niezasadnie pozbawił przedsiębiorcę możliwości odliczenia VAT w kwocie nieco ponad 1 tys. zł, wynikającej z faktury wystawionej przez kancelarię notarialną z tytułu sporządzenia umowy sprzedaży tej nieruchomości. Dyrektor poinformował, że skoro przedsiębiorca oświadczył, że będzie wykorzystywał przedmiotową nieruchomość do sprzedaży i działalności opodatkowanej VAT, jako że nabył ją w celu wynajmu oraz prowadzenia działalności gospodarczej, to należy mu się wskazane odliczenie VAT wynikające z faktury wystawionej przez notariusza za czynności związane ze sporządzeniem aktu jej nabycia. Zgłoszenie nabycie nieruchomości w wymaganym terminie Przedsiębiorca zaskarżył rozstrzygnięcia organów, podnosząc że dokonał on przedmiotowego zgłoszenia w wymaganym terminie, gdyż do wydania nieruchomości, a więc jej dostawy, doszło dopiero 22 czerwca 2018 r., czyli w dniu wydania mu jej przez zbywcę. Dzień podpisania aktu notarialnego to dzień dostawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach przypomniał, że zgodnie z regułami zawartymi w ustawie o VAT opodatkowaniu podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a poza kilkoma wyjątkami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Z kolei pod pojęciem „dostawy” ustawa rozpoznaje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. A zawarcie umowy sprzedaży umożliwia nabywcy działanie jak właściciel, dalsze rozporządzanie towarem, bez potrzeby fizycznego jego wydania. Sąd stwierdził zatem, że za dzień dostawy nieruchomości należy uznać dzień podpisania aktu notarialnego dokumentującego jej sprzedaż, czyli 19 czerwca. Nie jest nim wskazywany przez przedsiębiorcę dzień wydania 22 czerwca. Oświadczenie dzień po akcie, jeszcze niczego nie przesądza Sąd nie zgodził się jednak z organami podatkowymi jakoby fakt, iż przedsiębiorca złożył naczelnikowi urzędu skarbowego sporne oświadczenie 20 czerwca, a więc dzień po dokonaniu dostawy nieruchomości, przesądza o rozstrzygnięciu tej sprawy na jego niekorzyść. Przywołał zasadę proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którą „legalność środków nakładających ciężary finansowe na przedsiębiorców uzależniona jest od tego, że środki te będą właściwe i konieczne dla realizacji celów, do których zmierza zgodnie z prawem dana regulacja, przy czym, jeżeli istnieje możliwość wyboru spośród wielu właściwych środków, należy stosować najmniej restrykcyjne oraz czuwać nad tym, aby nałożone ciężary nie były nadmierne w stosunku do zamierzonych celów” (wyrok WSA w Kielcach z 20 sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Ke 15/20). Oświadczenie w akcie notarialnym Na kanwie powyższego WSA stwierdził, że sprzeczne z zasadą proporcjonalności są krajowe przepisy, które nie pozwalają na wykazanie przez strony wyboru metody opodatkowania transakcji w inny niepodważalny sposób niż tylko poprzez oświadczenie złożone naczelnikowi urzędu skarbowego. A z analizy treści zawartego przez strony aktu notarialnego, który notariusz ma z urzędu obowiązek przekazać organom podatkowym, wynika, iż potwierdzono w nim, że: - kupujący nabywa nieruchomość za kwotę 1 230 tys. zł brutto, w tym zawarty jest podatek VAT w kwocie 230 tys. zł; - podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży nie pobrano na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o PCC, co oznacza, że transakcja nie podlegała zwolnieniu z VAT; - strona sprzedająca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a dostawa nieruchomości opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług w stawce 23%. Co więcej, o tym, że wolą stron była rezygnacja ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, świadczy zadeklarowanie tego podatku jako należnego przez sprzedającego i zadeklarowanie go jako naliczonego przez nabywającego, jak i sama zapłata kwoty tego podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Dostawa nieruchomości w dniu zawarcia aktu notarialnego W rezultacie WSA w Kielcach orzekł, że dla zachowania wymogów skutecznej rezygnacji ze zwolnienia z VAT celem zachowania prawa do odliczenia tego podatku wystarczające jest, że gdy dostawa nieruchomości następuje w dniu zawarcia aktu notarialnego, to w akcie tym strony złożą zgodne oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania transakcji. Uchylając decyzje organów podatkowych obu instancji, WSA stwierdził: „Przyjęcie w tej sytuacji, że strony umowy nie zrezygnowały ze zwolnienia od opodatkowania dostawy, pozostaje w sprzeczności z tymi wyrazami woli stron, które tu wskazano. Taka interpretacja tych zdarzeń, jakiej dokonały organy podatkowe, jest wyraźnym przedłożeniem kwestii formalnych ponad istotę i treść zamierzonej przez podatników transakcji, które zostały dostatecznie jasno wyrażone. Jest to nadmierny formalizm, który prowadzi do naruszenia zasady proporcjonalności” (sygn. akt I SA/Ke 15/20). Organy podatkowe zapominają Powyższe rozstrzygnięcie kieleckiego sądu przypomina organom nie tylko o tym, że nadmierny formalizm nie jest przejawem właściwego rozumienia prawa. Przypomina również, że organy związane są także, jeśli nie przede wszystkim, prawem wspólnotowym, które nie pozwala nakładać na przedsiębiorców ciężarów finansowych w sposób niewłaściwy i sprzeczny z celami, dla jakich dany środek prawny został powołany. Do tego, jeśli istnieje możliwość wyboru między wieloma środkami, należy stosować ten najmniej dla przedsiębiorcy restrykcyjny. W rzeczywistości bowiem organy podatkowe dość często zapominają o podstawowych zasadach prawa podatkowego, jak chociażby o tej, która stanowi, że mogą działać wyłącznie na podstawie przepisów prawa, a przede wszystkim o zasadzie in dubio pro tributario, czyli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika. Autor: radca prawny Robert Nogacki Kancelaria Prawna Skarbiec Polecamy: Komplet PODATKI 2021 W wyroku z dnia 14 stycznia 2022 r. (sygn. I SA/Bk 550/21), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku rozpatrywał kwestię opodatkowania VAT, a w konsekwencji prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego od zaliczki zapłaconej w związku z przedwstępną umową sprzedaży nieruchomości. W przedmiotowej sprawie Spółka zwróciła się do organu podatkowego z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości. Strony transakcji zawarły przedwstępną umowę sprzedaży, w ramach której Spółka zapłaciła stosowną zaliczkę na poczet ceny. W umowie przedwstępnej przewidziano postanowienie, zgodnie z którym, gdy planowana dostawa nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania VAT, strony umowy złożą oświadczenie o rezygnacji ze wskazanego zwolnienia. Nie zostało ono jednak złożone przed zapłatą zaliczki. Organ podatkowy analizując sprawę zgodził się ze spółką co do tego, że dostawa nieruchomości podlegać będzie pod dobrowolne zwolnienie z VAT i po dopełnieniu stosownych formalności strony mogą z tego zwolnienia zrezygnować. Organ zakwestionował natomiast stanowisko podatnika w zakresie prawa do odliczenia VAT od zapłaconej zaliczki. Dyrektor KIS uznał, że wobec braku złożonego oświadczenia stron o rezygnacji ze zwolnienia z VAT przed dniem zapłaty zaliczki, powinna podlegać ona pod zwolnienie z VAT. W konsekwencji nie można dokonać odliczenia podatku naliczonego od tej zaliczki. Świadczenie w postaci zapłaty zadatku lub zaliczki jest nierozerwalnie związane z dostawą nieruchomości, więc biorąc pod uwagę, że skorzystanie z prawa do odliczenia VAT jest ściśle związane z rezygnacją ze zwolnienia z VAT, to należy spełnić wszystkie jego warunki, w tym właśnie złożenie oświadczenia przed dokonaniem czynności. Stanowisko takie poparł również WSA podkreślając, że zaliczki traktuje się tak samo jak należność główną przy właściwej (późniejszej) dostawie. Tym samym, dopóki oświadczenie nie zostanie złożone, zastosowanie ma zwolnienie z VAT i brak możliwości odliczenia podatku. Niemniej odliczenie VAT od zaliczki (w drodze korekty) będzie nadal możliwe, jeżeli przed właściwą dostawą nieruchomości dopełnione zostaną wszystkie formalności – i tym samym dostawa nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu VAT. W naszej ocenie prezentowane przez sąd i organ stanowisko jest słuszne. Zaliczka stanowi integralną część dostawy nieruchomości i tym samym wszelkie konsekwencje w VAT wynikające z dostawy budynków lub budowli powinny mieć również zastosowanie do dotyczącej ich zaliczki. Tym samym należy pamiętać, aby w przypadku zapłaty zaliczki na nabycie nieruchomości złożyć stosowne oświadczenie przed dokonaniem pierwszej płatności, jeżeli chce się zachować prawo od odliczenia już w okresie uiszczenia zaliczki. Warto wspomnieć, że od 1 października 2021 r. podatnicy mają także prawo do złożenia oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia z VAT bezpośrednio w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą nieruchomości. Wyprzedziliśmy zmiany wprowadzane przez SLIM VAT 2! Oświadczenie o wyborze opodatkowania VAT transakcji sprzedaży nieruchomości mogło być składane w akcie notarialnym również przed 1 października 2021 r. Kolejny sukces Mariański Group. Wygraliśmy postępowanie podatkowe, w którym organ odwoławczy uznał, że już sama intencja i wola stron transakcji co do wyboru jej opodatkowania VAT ujęta w akcie notarialnym powinna zostać uznana za oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Takie stanowisko było dotychczas kwestionowane przez organy podatkowe z formalnego punktu widzenia. Dopiero pakiet SLIM VAT 2 ma unormować to podejście od 1 października 2021 r. ISTOTA SPORU W wyniku przeprowadzonej kontroli, a następnie postępowania podatkowego organ podatkowy pierwszej instancji zakwestionował spółce prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia prawa do użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej wraz z prawem odrębnej własności budynku posadowionego na tej działce, twierdząc, że transakcja ta powinna być zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. W przedmiotowej sprawie nie było jasne kiedy doszło do pierwszego zasiedlenia nieruchomości. Spółka stała na stanowisku, że do pierwszego zasiedlenia nieruchomości doszło w 2018 r. (tuż przed jej sprzedażą), a więc na moment sprzedaży nie upłynęły jeszcze 2 lata pozwalające na zwolnienie tej transakcji od podatku VAT, tym samym transakcja podlegała obligatoryjnemu opodatkowaniu VAT. Z kolei organ podatkowy pierwszej instancji uznał, że do pierwszego zasiedlenia tej nieruchomości doszło najpóźniej w 2015 r., a więc na moment jej sprzedaży upłynęły już 2 lata, co w konsekwencji powoduje, że przedmiotowa transakcja podlegała obligatoryjnemu zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, a strony transakcji nie złożyły oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia i wyborze opodatkowania VAT transakcji, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. W efekcie organ pierwszej instancji zakwestionował prawo spółki do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia tej nieruchomości. POSTĘPOWANIE PRZED ORGANEM ODWOŁAWCZYM Organ odwoławczy uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje jednoznacznej odpowiedzi kiedy rzeczywiście doszło do pierwszego zasiedlenia nieruchomości. Niemniej jednak, nie podzielił stanowiska organu pierwszej instancji odnośnie wykładni art. 43 ust. 10 ustawy o VAT i powołał się w tym zakresie na aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych, a w szczególności wyrok NSA z dnia 14 marca 2018 r. sygn. akt I FSK 854/16. W wyroku tym NSA orzekł, że w przypadku złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania w treści aktu notarialnego zachowane są wymogi formalne dla skuteczności uznania, że strony zrezygnowały ze zwolnienia od podatku VAT. W ocenie organu odwoławczego stan faktyczny analizowanej sprawy wskazywał ponad wszelką wątpliwość, że wolą stron przedmiotowej dostawy nieruchomości było opodatkowanie tej transakcji (jednoznaczne sformułowanie treści aktu notarialnego, prezentacja ceny łącznie z podatkiem VAT, wystawiona faktura, odpowiednie rozliczenie podatku należnego i naliczonego przez strony transakcji). W efekcie, zdaniem organu odwoławczego, uznanie przez organ pierwszej instancji, że strony umowy nie złożyły oświadczenia skutkującego rezygnacją ze zwolnienia należy uznać za przedłożenie kwestii formalnych ponad istotę i treść zamierzonej przez podatników transakcji, które zostały dostatecznie jasno wyrażone. Podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT przy dostawie nieruchomości, która jest sprzedawana 2 lata po pierwszym zasiedleniu, może zastosować zwolnienie lub z niego zrezygnować. Obecnie zawiadomienie o rezygnacji ze zwolnienia należy złożyć do urzędu przed dokonaniem dostawy. Od 1 października 2021 r. w ramach pakietu SLIM VAT 2 zostanie wprowadzona zmiana, która umożliwi rezygnację ze zwolnienia poprzez oświadczenie w akcie notarialnym. Jest to reakcja na dość wyraźny sygnał płynący z orzecznictwa sądów administracyjnych, które już obecnie uznają takie oświadczenia za skuteczne. Ze zwolnienia z VAT korzystają dostawy budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Przewidziana jest jednak możliwość rezygnacji ze zwolnienia i wybór opodatkowania dostawy. Dyrektywa 2006/112/WE (dyrektywa VAT) nie określa przy tym warunków przyznania podatnikom przez państwa członkowskie UE wyboru opodatkowania. Z ustawy o VAT wynika, że rezygnacja ze zwolnienia jest możliwa, jeżeli dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części: 1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, 2) złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów, właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części. Oświadczenie to musi również zawierać: 1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy, 2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części, 3) adres budynku, budowli lub ich części. 1. Jaka jest praktyka organów podatkowych na temat rezygnacji ze zwolnienia Dotychczasowa praktyka wskazuje, że organy podatkowe podchodzą dość rygorystycznie do kwestii rezygnacji ze zwolnienia. Generalnie wymagano, aby rezygnacja następowała w formie odrębnego pisma złożonego przed dokonaniem transakcji. Ponadto wysyłka zawiadomienia do urzędu za pośrednictwem firmy kurierskiej dzień przed transakcją, które wpłynęło dzień po transakcji, powodowała niezachowanie terminu zgodnie z Ordynacją podatkową. Termin uważa się bowiem za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej (tzw. operator wyznaczony w świetle przepisów Prawa pocztowego). Zasada ta nie obowiązuje, gdy korzystamy z innego operatora niż Poczta Polska. Natomiast w przypadku pomyłki w zakresie urzędu - tu Ordynacja chroni wnioskodawcę, wskazując, że podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. 2. Jak zdaniem sądu powinna odbywać się rezygnacja ze zwolnienia W ostatnich kilku latach właśnie sądy coraz częściej zauważały, że skorzystanie z prawa do rezygnacji ze zwolnienia dostawy z opodatkowania nie powinno być nadmiernie uciążliwe i obwarowane zbytnimi obostrzeniami. Jak wskazał przykładowo WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 5 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Go 319/20): Zakres warunków nakładanych przez państwa członkowskie został powiązany także z brzmieniem art. 273 Dyrektywy 112. Przypomnieć należy, iż przepis ten stanowi, że państwa członkowskie mogą nałożyć inne obowiązki, jakie uznają za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym (…) Dodatkowo należy wskazać na zasadę proporcjonalności określoną w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. W celu ustalenia, czy przepis prawa jest zgodny z tą zasadą, należy zbadać, czy środki, które wprowadza w życie, są właściwe do osiągnięcia wyznaczonego celu oraz czy nie wykraczają poza to, co niezbędne do jego osiągnięcia (…) nie jest proporcjonalny wymóg złożenia oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania przed dniem dokonania dostawy, w przypadku, gdy do dostawy dochodzi w dacie zawarcia aktu notarialnego a z treści aktu notarialnego wynika wola rezygnacji ze zwolnienia i wybór opodatkowania transakcji. Zdaniem sądów w przypadku złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania w treści aktu notarialnego zachowane są wymogi formalne dla skuteczności uznania, że strony zrezygnowały ze zwolnienia od podatku (zob. wyroki NSA z 14 marca 2018 r., sygn. akt I FSK 854/16, i z 10 sierpnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1208/15). Innymi słowy, strony transakcji mogą dokonać wyboru jej opodatkowania za pomocą innego dowodu niż oświadczenie składane bezpośrednio organowi podatkowemu. Jak zauważono w wyrokach, notariusz z urzędu przekazuje organom podatkowym wypisy aktów notarialnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego. Czy samo wskazanie kwot VAT w akcie notarialnym można uznać za złożenie oświadczenia Czym innym jest rezygnacja z zastosowania zasady czy wybór opcji opodatkowania, a czym innym nieprawidłowe przekonanie stron transakcji, że dostawa jest opodatkowana. W pierwszym przypadku strony umowy wprost składają oświadczenie o wyborze opodatkowania, w drugim - jedynie wskazują cenę netto + VAT. Mogą pojawić się więc pytania o to, czy chodzi o oświadczenie woli czy o oświadczenie wiedzy itp. W nauce prawa cywilnego przyjęło się jednak dopuszczenie możliwości tzw. dorozumianego oświadczenia woli. Przykładem dorozumianego oświadczenia woli jest właśnie wskazanie ceny netto, kwoty VAT i ceny brutto. Również z uzasadnień orzeczeń sądów wynika, że nie chodzi o wyraźne oświadczenie woli, iż strony transakcji rezygnują ze zwolnienia. Przykładowo w wyroku WSA w Kielcach z 20 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Ke 15/20), czytamy, że: (…) niewątpliwie wybór przez strony opodatkowania transakcji potwierdza wskazanie w akcie notarialnym ceny towaru łącznie z podatkiem od towarów i usług. Także WSA w Łodzi w wyroku z 26 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 639/19) uznał, że o rezygnacji ze zwolnienia świadczy: podpisanie aktu notarialnego, z którego jasno wynika, że transakcja jest opodatkowana VAT, a należność zbywcy obejmuje kwotę brutto, wystawienie faktury VAT przez zbywcę czy złożenie deklaracji na podatek obejmującej należny VAT od tej transakcji. Takie stanowisko zajął także NSA w wyroku z 10 sierpnia 2018 r. (sygn. akt I FSK 1208/15). Oczywiście bezpieczniej wskazać w akcie notarialnym, iż "strony oświadczają, że opodatkowują nieruchomość". Jeśli zaś omyłkowo zrezygnowano ze zwolnienia, którego i tak nie było, to nie wystąpią żadne negatywne następstwa takiego zdarzenia. 3. Na czym polega zmiana w ramach pakietu SLIM VAT2 Od 1 października 2021 r. do ustawy o VAT zostanie dodany art. 43 ust. 10a, z którego będzie wynikało, że w przypadku gdy w związku z dostawą budynków, budowli lub ich części dochodzi do zawarcia aktu notarialnego na podstawie odrębnych przepisów, oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia może być złożone w tym akcie notarialnym. Podatnicy nie będą musieli się już obawiać takiej praktyki. Jest to ułatwienie dla podatników, gdyż z przepisów prawa cywilnego wynika konieczność zachowania formy aktu notarialnego, czyli jest to niezbędne dla ważności czynności przeniesienia własności nieruchomości. Akt notarialny zawiera zaś oznaczenie zarówno stron transakcji, jak i opis nieruchomości będącej przedmiotem danej transakcji (np. tytuł prawny do nieruchomości, rodzaj budynku itp.). Ponadto notariusz przesyła akt do urzędu skarbowego. Ważne! Od 1 października 2021 r. z przepisów będzie wynikało, że oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia można złożyć w akcie notarialnym. Tym samym podatnicy składający zgodne oświadczenie o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym nie będą mieli odrębnego obowiązku składania do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy oświadczenia dotyczącego wyboru opodatkowania przed dokonaniem tej dostawy. Ale mogą to nadal robić. Bywają też przypadki, że dostawa budynków, budowli lub ich części nie wiąże się z zawarciem aktu notarialnego na podstawie odrębnych przepisów. Chodzi np. o przypadek, że opodatkowaniu podlegają towary, w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, zatrzymane przez podatnika, w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli spis z natury obejmuje budynki, budowle lub ich części, w stosunku do których podatnikowi przysługiwałoby zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, rezygnacja ze zwolnienia może nastąpić wyłącznie poprzez złożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT. Podstawa prawna: - art. 43 ust. 1 pkt 10, ust. 10 i art. 2 pkt 14 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - z 2021 r. poz. 685; z 2020 r. poz. 1163 Powołane orzeczenia sądów: wyrok NSA z 10 sierpnia 2018 r. (sygn. akt I FSK 1208/15) wyrok WSA w Kielcach z 20 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Ke 15/20) wyrok WSA w Łodzi z 26 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Łd 639/19) wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 5 listopada 2020 r. (sygn. akt I SA/Go 319/20) Łukasz Matusiakiewicz, radca prawny specjalizujący się w prawie podatkowym Niekiedy warto rozważyć rezygnację ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży nieruchomości! Jeśli Twoim klientem będzie osoba prowadząca działalność gospodarczą (czynny podatnik VAT) i zapyta o taką możliwość to warto ją rozważyć. W skrócie mamy wtedy: wystawioną fakturę sprzedaży z VAT,kupujący nie płaci PCC,sprzedawca nie musi korygować odliczonego przy zakupie podatku VAT,nabywca może odliczyć VAT, jeśli zakup służy czynnościom opodatkowanym. Sprzedaż budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona z podatku od towarów i usług, o czym stanowi treść art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. W określonych okolicznościach podatnicy mają prawo zrezygnować z tej preferencji podatkowej i wybrać opodatkowanie. Możliwość rezygnacji ze zwolnienia przewiduje art. 43 ust. 10 i ust. 11 ww. ustawy. Przepis ten wprowadza kilka warunków, które należy spełnić: zarówno dostawca, jak i nabywca muszą być zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT,przed dniem sprzedaży należy złożyć zgodne oświadczenie obu stron do właściwego dla nabywcy Naczelnika Urzędu Skarbowego o opodatkowaniu sprzedaży. Oświadczenie musi zawierać: imiona i nazwiska lub nazwy, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej stron transakcji, a także planowaną datę dostawy oraz adres budynku, budowli lub ich części, będących przedmiotem sprzedaży. Korzystny charakter rezygnacji ze zwolnienia z podatku od towarów i usług zaistnieje, jeżeli spełniony zostanie podstawowy warunek: nabywca będzie wykorzystywał zakupioną nieruchomość do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Sprzedawca wystawi fakturę VAT, a nabywca w swojej działalności odliczy podatek naliczony wynikający z tej faktury (neutralność podatku). Skuteczne zrezygnowanie ze zwolnienia i opodatkowanie sprzedaży podatkiem od towarów i usług wyłączy konieczność opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W przypadku gdy ma miejsce rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i dokonuje się opodatkowania sprzedaży nie zachodzi zmiana przeznaczenia nieruchomości. Odliczony wcześniej podatek pozostaje w dalszym ciągu w związku ze sprzedażą opodatkowaną, co wypełnia warunek z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jeśli masz pytania lub wątpliwości zapraszam na doradztwo podatkowe online. Dziękuję za uwagę 🙂 Natalia Gorczyca Doradca Podatkowy Nr wpisu 10546

oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia z vat przy sprzedaży nieruchomości